Sagalassos, antik çağda olduğu gibi modern zamanlarda da yüksek dağların gerisinde, erişilmez ve bir parça gözlerden ırak kalmış bir şehir. İyi korunmasını biraz da buna borçlu. Neredeyse bir bütün halinde günümüze ulaşabilmiş Roma dönemi anıtsal yapıları ve heykelleriyle arkeologların yüzünü güldüren, restorasyon potansiyeli yüksek, son derece özel bir antik kent!

Şu ana kadar kendisiyle tanışmadıysanız, işte size fırsat: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık’ın İstiklal Caddesi üzerindeki gözalıcı binasının üç katı boydan boya “Bir Zamanlar Toroslar’da: Sagalassos” sergisine ayrıldı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile kazıları yürüten Belçika KU Leuven Üniversitesi’nin de katkılarıyla iki yılda hazırlanan sergide, Burdur Arkeoloji Müzesi’nden getirilen rekor sayıdaki (tam 368!) parça eşliğinde anlatılan hikaye, aslında bu toprakların hikayesi.

SERGİDEN İZLENİMLER

Sagalassos antik kentinin ait olduğu Pisidia bölgesini (günümüzdeki Isparta Göller Bölgesi’ni) daha yakından tanıtan serginin güzel taraflarından biri, bize sadece taş buluntu göstermekle kalmaması, o sanat formunu yaratan zihniyete, inanç sistemine, coğrafya ve iklime de odaklanması. Tarih öncesinden Selçuklu dönemine kadar kronolojik olarak uzanan sergide Burdur yöresinde rastlanan pişmiş toprak figürinler, taş aletler, süs eşyaları, pişirme ve yemek kapları gibi günlük sosyal yaşama dair pek çok ipucunun yanında anıtsal heykeller de var. Roma İmparatorluk Hamamı kazılarında açığa çıkarılan İmparator Marcus Aurelius heykeli, sergi girişinde ziyaretçileri karşılıyor. Orijinali 5 metre yüksekliğindeki heykelin sadece beyaz mermerden başı, kolları ve bacakları sergiye getirilmiş. Antik dönemde Sagalassos’un günlük yaşamına ve inanç sistemlerine odaklanan 3. katın girişinde ise toprak ve bereket tanrıçası Demeter’in heykeli duruyor.

Serginin bir başka ilgiye değer köşesinde ise MS 3. yüzyılda yaşamış Romalı bir erkek ile 11. yüzyılda yaşamış Bizanslı bir kadının, yüz rekonstrüksiyonu yapılmış kafatasları yer alıyor. Araştırma ekibi tarafından Rhodon ve Eirènè isimleri verilen bu iki antik Pisidia sakini, bize bir zamanlar burada yaşamış insanlarla da göz göze gelme fırsatı veriyor.

SAGALASSOS: İMPARATORUN ŞEHRİ

Antalya’ nın 100 km kuzeyinde, Toroslar’ın güney yamacındaki Ağlasun kasabası yakınlarında, Orta Anadolu’yu Akdeniz sahiline bağlayan 1500 metrelik önemli bir dağ geçidi üzerine kondurulmuş şehrin nüfusu tarih boyunca 5.000’leri pek geçmese de, Sagalassos’un kendi küçük, ama etkisi büyük bir yerleşim olduğu besbelli. İmparator Hadrianus’un M.S. 120’de kendi adına gösterişli bir tapınak yaptırarak “neokoros” (tapınak koruyucusu) payesini verdiği şehir, böylece Pisidia’nın en önemli kenti durumuna gelmişti. İmparator kültü merkezi olarak her yıl çok sayıda ziyaretçi çeken oyunlara ve festivallere ev sahipliği yaptığı için de küçücük nüfusunun gereksinimlerinin çok ötesinde anıtsal binalara sahipti.

Sergiyi gördükten sonra şehrin kendisini de gezmeye heveslenenler için belirtelim: Antik kentte resmi kazılar sadece 1990’da başlasa da şu ana dek gün ışığına çıkarılanlar ve ziyaret esnasında görülebilecekler az buz değil. Hala dağdan gelen kaynak sularının beslediği dorik bir çeşme, agora (çarşı) bölgesinde orijinal taşlarının yüzde 85’i bulunarak restore edilen Antoninler Çeşmesi, çok sayıda tapınak, büyük bir hamam ve dağa sırtını dayamış 9 bin kişilik bir amfitiyatro, şovun yıldızları arasında.

“BİR ZAMANLAR TOROSLAR’DA: SAGALASSOS”, 28 Mayıs 2020’ye kadar, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık

SAGALASSOS’A GİTMİŞKEN

Burdur’un 60 km batısındaki doğa harikası Salda Gölü’ne uğrayın; Mayıs ve Haziran aylarında Isparta’nın Güneykent beldesinde gül hasadına tanık olun; Türkiye’nin toplam lavanta üretiminin %93’ünü karşılayan Kuyucak köyünde Haziran sonu Temmuz başında mora boyanan lavanta tarlaları arasında gezinin; Sütçüler’e 20 km mesafedeki Yazılı Kanyon Tabiat Parkı’nda yürüyüşe çıkın, Aziz Paulus’un Anadolu’da geçtiği yollar ile kanyon duvarlarındaki Bizans dönemine ait yazıtları ve ibadet yerlerini görün.

Sagalassos hakkında daha fazla bilgi için: www.sagalassosvakfi.org